Gratis vaccin tegen gordelroos vanaf 2027: maar niet voor alle 60-plussers tegelijk!

Vanaf 2027 komt er in Nederland een vaccinatieprogramma tegen gordelroos, speciaal voor mensen boven de 60 jaar.

Toch blijkt dat niet iedereen in deze leeftijdsgroep meteen in aanmerking komt voor een gratis prik. De overheid wil waarschijnlijk beginnen met een kleinere groep: vooral 60- tot 65-jarigen. Oudere generaties moeten daardoor langer wachten, en dat zorgt nu al voor discussie.

Wat is gordelroos?

Gordelroos wordt veroorzaakt door hetzelfde virus dat ook waterpokken in de kindertijd veroorzaakt. Dat virus blijft na besmetting slapend aanwezig in het lichaam en kan later opnieuw actief worden, vaak rond het vijftigste levensjaar.

Bij een verzwakt immuunsysteem kan dit leiden tot gordelroos, met klachten zoals jeuk, pijn en huiduitslag.

In sommige gevallen houden de zenuwpijnen maanden of zelfs jaren aan, een complicatie die bekendstaat als postherpetische neuralgie.

Effectief, maar duur vaccin

Het vaccin Shingrix beschermt goed tegen gordelroos en verkleint de kans op langdurige zenuwpijn aanzienlijk.

Twee prikken zijn nodig voor volledige bescherming, maar de kosten lopen op tot enkele honderden euro’s per persoon.

Wie zich nu wil laten vaccineren, betaalt dat zelf. De overheid wil dit vanaf 2027 veranderen en het vaccin gratis aanbieden – maar wel gefaseerd, vooral om financiële redenen.

Kosten en keuzes

Het vaccineren van alle 60-plussers zou jaarlijks zo’n 39 miljoen euro kosten. Omdat dit bedrag niet toereikend is voor een volledige uitrol in één keer, is het plan om te starten met 60- tot 65-jarigen. Daarmee blijven voorlopig zo’n 3,5 miljoen ouderen buiten de regeling.

Kritiek vanuit ouderenorganisaties

Niet iedereen is het eens met die aanpak. Zo stelt Senioren Netwerk Nederland dat juist de oudste groep kwetsbaarder is en eerder toegang zou moeten krijgen.

Bovendien wijzen nieuwe studies op een mogelijk verband tussen gordelroos en een verhoogde kans op dementie.

“Een vaccinatie kan dus niet alleen persoonlijk leed verminderen, maar ook de druk op de zorg verlichten,” aldus de organisatie.

Persoonlijke verhalen benadrukken noodzaak

De impact van gordelroos blijkt groot. Zo vertelt Riekje (74) in een interview: “In alles wat ik doe heb ik pijn. Ook geestelijk word ik er soms wanhopig van.”

In 2021 gingen bijna 94.000 mensen naar de huisarts met gordelroosklachten, en jaarlijks belanden gemiddeld 375 patiënten in het ziekenhuis.

Hoe nu verder?

Het RIVM werkt momenteel aan een advies over de doelgroep die als eerste in aanmerking moet komen voor de vaccinatie.

Pas eind dit jaar neemt het ministerie van Volksgezondheid een definitief besluit. Zeker is wel dat het vaccinatieprogramma in 2027 van start gaat en dat Shingrix de basis zal vormen.

De komst van het vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma is voor velen goed nieuws, maar de keuze om de oudste leeftijdsgroepen voorlopig uit te sluiten, leidt nu al tot zorgen en discussie.